Abcesbehandeling bij leguanen

Abcessen komen vaak voor bij leguanen. Zij kunnen ontstaan op plaatsen waar een verwonding is geweest, maar ook op andere plaatsen in het lichaam. Maanden nadat een verwonding goed genezen is kunnen er toch nog abcessen tot ontwikkeling komen. Het is bovendien mogelijk dat abcessen ontstaan zonder dat er sprake is geweest van een verwonding.

Bij het vermoeden van abcesvorming dient altijd een dierenarts geraadpleegd te worden. Onderstaand verhaal is niet bedoeld om zelf te gaan dokteren, maar om abcesvorming te herkennen en te voorkomen.

Wat is een abces?

Abcessen zijn kleine lokale geïnfecteerde gebieden. Het gebied zal er verdikt uit zien, of het abces nestelt zich dieper in het onderliggende weefsel waarbij alleen een kleine verandering van huidstructuur en kleur zichtbaar is. Vaak betreft het een zwelling waaruit een geelachtige vloeistof kan druppelen. Dit zal een korst gaan vormen. Als de huid strak gaat staan over de onderliggende zwelling, gaan de schubben verder van elkaar staan en wordt de huid tussen de schubben zichtbaar. De huid kan er wat roodachtig uitzien, dooraderd met gesprongen haarvaten, maar ook korstig door de opgedroogde pus.

abces.oogAbces onder oog abces.gewricht.teenAbces op gewricht teen

Waardoor ontstaan abcessen?

Abcessen ontstaan in het algemeen door een bacteriebesmetting van een wond. Een kleine kras, een gaatje in de huid of een bijtwond door toedoen van een ander reptiel zijn de meest voorkomende oorzaken van abcesvorming. Wanneer het afweersysteem niet in staat is om de bacteriële indringer succesvol uit te schakelen, wordt de wondontsteking ingekapseld en vormt zich een abces.

Het afweersysteem kan uit balans gebracht worden door een verkeerde verzorging. Een te lage temperatuur zal bijvoorbeeld leiden tot een vertraagde spijsvertering waardoor de darmflora ontregeld wordt, dit creëert een optimale omstandigheid voor het ontstaan van abcessen. Maar ook stress kan abcesvorming in de hand werken. Kortom, hoe beter de levensomstandigheden van je leguaan (vergeet ook uitgebalanceerde voeding, hygiëne in het terrarium en voldoende UV-straling niet) hoe minder kans dat wondjes gaan ontsteken.

Abcesbehandeling

Ingekapselde abcessen in vlezig weefsel kunnen door middel van een incisie (mogelijk onder anesthesie) met een scalpel geopend worden. De kaasachtige pus kan verwijderd worden met behulp van medische schraaplepels en wattenstokjes. Vervolgens moet de wond gespoeld en gereinigd worden met een medisch spoelmiddel zoals een Nolvasanoplossing. De wond kan vervolgens dagelijks meerdere keren verzorgd worden met Cavasan-oogzalf. Dit is een wondverzorgende zalf die naast vitamine A (wat voor weefselherstel zorgt) ook een breedspectrum-antibioticum bevat. Mocht het dier meerdere abcessen hebben of verzwakt zijn, dan is het van belang om een breedspectrum-antibioticum oraal of middels een injectie toe te dienen.

abces.teen abces.teen.gereingd
Abces teen Gereinigd abces

Ook als de pus verwijderd is en de wond gereinigd, kunnen er – ondanks dat de wondverzorging optimaal is – toch weer abcessen ontstaan. De bacteriën die de infectie hebben veroorzaakt reageren dan niet op de toegediende antibiotica. Er dient dan een kweek ingezet te worden om te kunnen bepalen om welke bacteriën het precies gaat. Aan de hand van de uitslag kan gericht medicatie worden vastgesteld en toegediend.

abces.verwijderd.1 abces.verwijderd
Verwijderde pus (kaasachtige substantie)

Omdat antibiotica de darmflora uit balans kunnen brengen, kan men deze ondersteunen met een probioticum. Probiotica zijn nuttige bacteriën. Als we over bacteriën praten, denken we meteen aan infecties die de gezondheid in gevaar brengen, maar er zijn ook bacteriën die juist samenwerken met het lichaam om de gezondheid te bevorderen. Het doel van probiotica slikken is het verdringen van ziekmakende bacteriën in de darmen, het neutraliseren van giftige stoffen, het verbeteren van verteringsprocessen en het stimuleren van de weerstand. De meest bekende probiotica bevatten goede bacteriën voor de darmen. Met behulp van grote hoeveelheden extra goede darmflora zorgen we ervoor dat de zogenoemde microflora optimaal in het darmstelsel kan functioneren. Het is echter niet wetenschappelijk bewezen dat de toediening hiervan echt iets toevoegt aan de gezondheid van het dier.

Abcessen in botgebieden zoals gewrichten, ogen en kaken kunnen voor grotere problemen zorgen. Veelal ontstaan deze problemen doordat er niet tijdig een behandeling is ingezet. De mobiliteit van het lichaamsdeel kan hierdoor negatief beïnvloed worden. Maar ook kan door de infectie het bot of kraakbeen definitief weggegeten worden.

Auteur, Evert Henningheim

Geraadpleegde literatuur:

Elliot R. Jacobson, DVM, PhD, DACZM (2003) Biology, Husbandry, and Medicine of the Green Iguana. Original edition., Krieger Publishing Company, Malabar, Florida, USA.
Melissa Kaplan, Green Iguana Care collection
Tekstuele controle en advies: Dr. Marja Kik Dierenarts