Bijzondere leguanen op Galápagos

Dat de Galápagos eilanden een aantal bijzondere soorten leguanen huisvesten wisten we natuurlijk al lang, maar wist je al dat er een aantal zeer onwaarschijnlijke leguanen rondlopen?

In 2013 tijdens een telling op het eiland Plaza Sur, vond Alizon Llerena van de Charles Darwin Foundation in Puerto Ayora, vier hybride leguanen.
Plaza Sur is een klein eilandje binnen de Galápagos archipel van 0,2 km2 groot en het hoogste punt rijst 23 meter boven de zeespiegel.

Howard Snell was de eerste die de hybride leguanen ooit zag. Howard, die nu professor biologie op de universiteit van New Mexico is kwam voor het eerst op de Galápagos in 1977 samen met zijn vrouw Heidi.
Beiden waren vrijwilligers bij de US Peace Corps, werkend aan een landleguanen conservatie project.
Omdat de resultaten van het kunstmatig uitbroeden van leguanen eieren enigszins tegenviel, besloten ze om eens goed naar Plaza Sur te kijken, om op die manier meer te weten te komen over de leguanen en wellicht een beter inzicht te krijgen in het kweken van deze dieren in gevangenschap.
Al snel kregen ze in de gaten dat Plaza Sur iets bijzonders herbergde.

Tijdens veldwerk naar zeeleguanen ergens in 1979/1980 kwamen ze een afwijkend uitziende landleguaan tegen.
Destijds besteedde ze weinig aandacht aan dit bijzondere exemplaar.
Toen ze tijdens een landleguanen onderzoek een ander vreemd uitziend dier vingen, werd deze afgedaan als een raaruitziende zeeleguaan.
Uiteindelijk realiseerde Howard zich dat ze tweemaal dezelfde rare leguaan hadden gevangen en hij wist niet hoe hij dit exemplaar moest classifiseren.
Hij paste niet als zijnde landleguaan, maar ook niet als zeeleguaan.
Ze realiseerden zich dat het een tussenvorm van beide soorten leek te zijn en dachten aan een hybride, maar zeker wisten ze het niet.

In de jaren die volgden, vonden de Snells meerdere hybriden, waaronder uiteindelijk ook pas uitgekomen jongen.
Pas in 1997 werd er een studie gepubliceerd waarin bewezen werd dat na genetisch onderzoek de hybriden werden bevestigd.
In deze publicatie kwam ook naar voren dat het allemaal bleek te gaan om paringen tussen mannelijke zeeleguanen en vrouwelijke landleguanen.
De hybrides lijken steriel te zijn, daar er geen exemplaren zijn gevonden waarbij de mix tussen de genen in andere percentages voorkwam.

Net als de zeeleguanen, zijn de hybriden voornamelijk zwart, maar hun nek en torso worden gesierd met gele strepen, bewijs van hun terrestrische erfgoed.
Ze bezitten lange klauwen van hun zeegaande vaders en gebruiken deze om in bomen te klimmen in plaats van rotsen. Landleguanen kunnen beiden niet beklimmen.
De hybrides bezitten de platte staart net als de zeeleguanen, die deze staart goed kunnen gebruiken als roer bij het zwemmen, echter de hybrides zijn nog nooit betrapt in het water.

Plaza Sur heeft een aantal situaties die ervoor zorgen dat hybridisatie voor kan komen.
Galápagos leguanen planten zich maar in een korte periode elk jaar voort. Op Plaza Sur overlappen deze seizoenen. Als de mannelijke zeeleguanen op het eiland aankomen, pakken ze het laatste stukje van het seizoen van de landleguanen mee.
Vrouwelijke landleguanen die nog niet gepaard hebben kunnen dus gedwongen worden tot paren met de grotere, agressievere mannelijke zeeleguanen.
Tegen de tijd dat de vrouwelijke zeeleguanen klaar zijn om te paren, hebben de mannelijke landleguanen hun daad al volbracht.
Ten tweede, het eiland is echt heel klein, waardoor territoria overlappen. Op grotere eilanden is er voldoende ruimte voor de twee groepen leguanen om ongelijksoortige habitats te vinden. Op Plaza Sur is het vrij gemakkelijk om zeeleguanen meer landinwaarts te vinden, de twee soorten worden in principe gedwongen tot vermenging,

Wat deze ontdekking eigenlijk laat zien, is dat op de eilanden waar Charles Darwin zijn evolutie theorie ideeën vorm kregen, evolutie ons nog steeds laat verrassen.
Hybridisatie is een sterke factor is evolutie. Het laat de genepoel van twee groepen dieren combineren, waarbij de hybride dieren een totaal nieuw arrangement van genen vertegenwoordigen.
In vergelijking met de gebruikelijke manier van evolutie zoals mutatie, versneld hybridisatie het creeëren van nieuwe soorten.

Maar wat betekend het natuurlijk hybridiseren van deze soorten voor conservatie?
Wat doe je met dieren die niet geclassifiseerd kunnen worden als een unieke soort, zoals de hybride leguanen?
Evolutionair bioloog Gabriele Gentile van de Universiteit van Rome verteld dat zowel het behouden van biodervisiteit, ook het evolotionaire proces dat biodiversiteit genereerd beschemd moet worden.
Als twee soorten met elkaar paren, creeërd dit uiteindelijk een nieuwe soort en raken de karakteristieke kenmerken van de twee soorten verloren.
De IUCN kenmerkt hybridisatie als een mogelijke bedreiging voor uitsterving, naast meer duidelijke gevaren als habitat verlies en ziekte.
Daardoor zouden hybride dieren niet vallen onder conservatieve bescherming.
Dit is redelijk als het gaat om hybridisatie door menselijk toedoen.
maar als hybridisatie het gevolg is van een natuurlijk proces, zoals het lijkt te gaan bij deze leguanen, dan zou het mogelijk wel waard zijn tot beschermen.

Zoals het nu lijkt zijn de hybrides op Plaza Sur steriel en omvatten ze minder dan 2% van de totale leguanen populatie op het eiland.
Daarmee vormen ze geen bedreiging voor het voortbestaan van de zee en landleguanen aldaar.
Grote veranderingen zouden moeten plaatsvinden om hybridisatie impact te laten hebben tot de evolutie van de Galápagos leguanen, maar dat betekend niet dat het niet zou kunnen gebeuren.