Gemeenschappelijke namen:
Nederlands: Antilliaanse groene leguaan
Engels: Lesser Antillean Iguana
Verspreidingsgebied:
Kleine Antillen
Eilanden waar deze leguanen leven zijn: Anguilla, Sint Eustatius, Dominica, Guadeloupe, Martinique en Saint Barthélemy.
Eilanden waar deze leguanen zijn uitgestorven zijn: Antigua en Barbuda, Saint Kitts (Saint Cristopher) en Nevis, Saint Martin (Franse deel) en Sint Maarten (Nederlandse deel)
Algemene informatie:
De Antilliaanse leguaan is vanuit het verleden een algemeen voorkomende soort in het Noordelijke deel van de kleine Antillen, van Anguilla tot Martinique. Sinds de komst van de Europeanen is de soort sterk achteruit gegaan. Dit heeft er voor gezorgd dat op verschillende lokaties de soort compleet verdwenen is en op andere sterk is afgenomen.
De Antilliaanse leguaan lijkt op het eerste gezicht misschien op de gewone groene leguaan. Er zijn echter wel duidelijke verschillen. De gewone groene leguaan heeft een vergrote schub (sublabiale schub) op de wang onder de oorklep en duidelijk herkenbare zwarte-groene banden op de staart. Beide missen bij de Antilliaanse leguaan. In plaats van een vergrote schub op de wang, heeft de Antilliaanse leguaan een rij met ietwat vergrote schubben op de onderkaak.
De dieren leven in droogbossen, mangrove en aan de rand van regenwouden. Ze kunnen ook goed overleven in droge gebieden. Zowel jonge als volwassen dieren leven voornamelijk rond bosjes en lage bomen, meestal in dichte vegetatie die bescherming biedt, zonplekken en een breed scala aan voedsel.
Antilliaanse leguanen zijn voornamelijk herbivoor. Hun dieet bestaat uit bladeren, bloemen, fruit van een breed scala struiken en bomen. De seizoenen bepalen voor een groot deel hun dieet. In het droge seizoen meer bladeren en in het natte seizoen meer fruit. Leguanen zijn belangrijk voor het verspreiden van zaden, daar zij onsmakelijke of grote zaden wel eten en bijvoorbeeld vogels en vleerhonden niet. Af en toe nemen ze ook dierlijke eiwitten tot zich.
De Antilliaanse leguaan is seksueel volwassen rond de twee tot drie jaar al is het niet aannemelijk dat mannetjes zich op die leeftijd voortplanten in verband met hun formaat, dominantie en het verdedigen van een territorium.
Nestplaatsen bevinden zich in zanderige, maar ook kleiachtige, goed water doorlatende grond blootgesteld aan langdurig zonlicht.
De inheemse Antilliaanse leguaan komt nu nog voor op het eiland Sint Eustatius, maar dreigt daar te verdwijnen.
Ooit kwam de inheemse Antilliaanse leguaan (Iguana delicatissima) met tienduizenden voor in het noordelijke deel van de Kleine Antillen, van het eiland Anguilla tot aan Martinique. Na de komst van de Europeanen nam de populatie sterk af door het verdwijnen van leefgebieden, stroperij voor consumptie en de introductie van nieuwe diersoorten zoals de groene leguaan (Iguana iguana) en de mangoeste. Op Sint Eustatius leven naar schatting nog een paar honderd exemplaren.
Het Nederlandse Caribische eiland is afhankelijk van toerisme als inkomstenbron voor de plaatselijke bevolking. De zeldzame leguaan vormt daarbij een belangrijke bezienswaardigheid. Het dier eet vooral planten, vruchten en bloemen en is belangrijk voor het verspreiden van zaden van verschillende tropische planten op het eiland. Het verdwijnen van deze soort zou een groot ecologisch en economisch verlies betekenen voor de regio.
Actie
Diverse natuurorganisaties werken nu samen aan een reddingsplan om de Antilliaanse leguaan voor toekomstige generaties te behouden. Natuuronderwijs aan schoolkinderen en leraren speelt daarbij een belangrijke rol. Bescherming van het leefgebied gebeurd onder andere middels het beschermen van de ei-afzetplaatsen. Ook zetten we ons in om het voor de bewoners van St. Eustatius mogelijk te maken om hun tuinen leguaan-vriendelijk in te richten. Zo wordt er op het eiland veel gebruik gemaakt van gaas om tuinen af te schermen. Hierdoor kunnen leguanen verstrikt raken, maar ook moeilijk ontsnappen aan bijvoorbeeld (waak)honden. Een mogelijke oplossing voor dit probleem zou bijvoorbeeld een dog-fence systeem zijn. Ook de inrichting van tuinen zou verbeterd kunnen worden op de manier dat leguanen gemakkelijker kunnen vluchten bij gevaar. Daarnaast zijn er op het eiland nog veel verlaten waterputten. Deze opslagplaatsen voor water werden traditioneel gebruikt voor huishoudelijk gebruik. Leguanen kunnen hier onbedoeld in terecht komen, maar kunnen er vervolgens onmogelijk weer uit klimmen. Een effectieve oplossing hiervoor is het plaatsen van trappen, zodat de dieren er uit zichzelf weer uit kunnen komen.
Verder is hybridisatie met de groene leguaan (Iguana iguana) een groot gevaar. Daarom zijn we nu bezig met diverse maatregelen om dit te voorkomen.
Meer weten? Helpen?
Wil je de bescherming van de Inheemse Antilliaanse Leguaan steunen? Dat kan! Op de SOS iguana website kun je zien wat je zelf kunt doen.
Zo kun je onder andere je eigen leguaan adopteren en een naam geven.
Zo hebben wij als stichting “Dutchy” geadopteerd, vernoemd naar Dutch Iguana Foundation (onze internationale naam)
Wat doen wij?
Stichting Doelgroep Groene Leguanen werkt samen met RAVON vanuit Nederland om STENAPA (St. Eustatius National Parks) in st. Eustatius bij te staan bij onderzoek, educatie, fondsenwerving en bescherming.
Op dit moment wordt er achter de schermen druk gewerkt om de diverse projecten ondersteuning te bieden.
Meer informatie over conservatie over Iguana delicatissima is te vinden op sosiguana.org
Diverse teksten: IUCN-redlist